Dầu hạt lanh là gì? Tác dụng của dầu hạt lanh với sức khỏe ra sao?
Dầu hạt lanh là một loại dầu thực vật được làm từ hạt lanh rất phổ biến ngày này. Vậy trong số các bạn đã ai từng nghe về loại dầu hạt lanh bao giờ chưa? Mình dám chắc rằng sẽ có nhiều người còn chưa biết đến loại dầu này bao giờ, cũng như lần đầu được nghe thấy. Nhưng đối với nhiều người thì đây có thể là một loại dầu hạt quen thuộc.
Vậy dầu hạt lanh là gì? Loại dầu này có tác dụng như thế nào tới đời sống con người cũng như sức khỏe của con người? Vậy thì để có mà tìm hiểu kỹ hơn, rõ hơn về loại dầu này thì xin mời các bạn hãy cùng mình theo dõi những thông tin cơ bản về dầu hạt lanh bên dưới đây nhé.
Nội dung chính
Dầu hạt lanh là gì?
Đầu tiên để hiểu được dầu hạt lanh là gì và từ đâu mới có được dầu hạt lanh thì mình xin giới thiệu cho các bạn về hạt lanh trước:
Hạt lanh là những hạt nhỏ, màu nâu hoặc màu vàng, còn được gọi là hạt lanh. Những lợi ích sức khỏe của những hạt giống này đã khiến chúng trở thành một phần của các món ăn truyền thống của Châu Á, Châu Mỹ và Châu Phi.
Chúng có thể được ăn ở dạng thô, nhưng có lợi hơn khi được nảy mầm hoặc nghiền thành một bữa ăn ngon. Cơ thể chúng ta có thể hấp thụ các chất dinh dưỡng từ hạt lanh một dễ dàng hơn khi nó được nghiền ra hoặc nảy mầm lên. Những hạt này được sử dụng để làm dầu hạt lanh, cũng rất dễ tiêu hóa.
Nhưng vì điều kiện thời tiết cũng như nhiều vấn đề ngoại cảnh khác nên nước ta không thể trồng được loại cây hạt lanh này vậy nên về loại hạt lanh này nước chúng ta phải nhập từ nước ngoài vào.
Dầu hạt lanh có chứa nhiều acid alpha-linolenic (ALA), một dạng acid béo omega-3 rất quan trọng cho cơ thể. Nam giới cần 1.600 mg, trong khi phụ nữ cần khoảng 1.100 mg ALA/ngày. Acid béo omega-3 trong dầu hạt lanh có khả năng chống viêm, giúp tăng cường sức khoẻ tim mạch và bảo vệ não bộ, chống lão hóa.
Không chỉ riêng dầu hạt lanh mà hạt lanh cũng có những thành phần dinh dưỡng đáng kể đến là hạt lanh là một nguồn tuyệt vời của chất xơ và protein từ thực vật . Theo USDA , hạt lanh chứa cholesterol không. Chúng rất giàu axit alpha-linolenic, axit béo omega-3 và lignans. Khoáng chất có trong những hạt này bao gồm thiamine, mangan và magiê. Chúng cũng là một nguồn giàu vitamin C và B6, canxi, sắt, kali và natri.
Nghiên cứu cho thấy dầu hạt lanh có những lợi ích sức khỏe tiềm năng liên quan đến bệnh tim mạch, ung thư, các vấn đề về tuyến tiền liệt, viêm, tiêu hóa và loãng xương. Ngày nay, bạn sẽ thấy dầu hạt lanh dưới nhiều dạng bày bán trong trong cửa hàng thực phẩm hay trên mạng. Cũng giống như dầu cá, người ta sử dụng dầu hạt lanh bởi nó giàu chất béo lành mạnh và có nhiều lợi ích đến tim mạch.
Thành phần của dầu hạt lanh
Dầu hạt lanh chứa 50% đến 60% axit béo omega-3 ở dạng axit alpha-linolenic (ALA). Với hàm lượng ALA omega-3 cao, nó có tác dụng chống viêm và kháng bệnh nhiều hơn so với dầu cá.
Axit béo Omega-3 đóng vai trò quan trọng trong tất cả các quá trình trong cơ thể, bao gồm viêm, sức khỏe tim mạch và chức năng não bộ. Thiếu omega-3 có liên quan đến suy giảm trí thông minh, trầm cảm, bệnh tim, viêm khớp, ung thư và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Dầu hạt lanh chứa axit béo omega-3 và omega-6, cả hai loại axit béo không bão hòa đa (PUFAs) mà cơ thể không thể tự sản xuất nhưng vô cùng cần thiết cho sức khỏe con người. Điều quan trọng là phải có sự cân bằng hợp lý của PUFA vì axit béo omega-3 giúp giảm viêm, trong khi nhiều axit béo omega-6 góp phần gây viêm.
Với dầu hạt lanh, tỷ lệ omega-6: omega-3 là 0,3:1 phù hợp chính xác với lượng chất béo bạn cần tiêu thụ.
Hạt lanh là một nguồn tuyệt vời của chất xơ và protein từ thực vật. Chúng rất giàu axit alpha-linolenic, axit béo omega-3 và lignans. Khoáng chất có trong những hạt này bao gồm thiamine, mangan và magiê. Chúng cũng là một nguồn giàu vitamin C và B6, canxi, sắt, kali và natri.
Tác dụng của dầu hạt lanh
Giảm viêm
Vì dầu hạt lanh chứa axit béo omega-3, nó có thể làm giảm viêm. Một nghiên cứu trên động vật được công bố vào năm 2013 cho thấy dầu hạt lanh có chứa các đặc tính chống viêm và chúng mang lại chất lượng giảm viêm ấn tượng. Tuy nhiên, các nghiên cứu ở người đã mang lại kết quả hỗn hợp.
Một phân tích của nhiều nghiên cứu ở người cho thấy hạt lanh chứa các hợp chất hữu ích trong việc giảm protein phản ứng C (dấu hiệu viêm) ở một số người tham gia nghiên cứu. Phân tích chỉ ra các tính chất của dầu hạt lanh có thể ảnh hưởng đến mọi người khác nhau và do đó, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định ảnh hưởng của nó đối với tình trạng viêm trong dân số nói chung.
Giảm nguy cơ ung thư
Dầu hạt lanh chứa linoorbitide, hợp chất được biết đến với đặc tính chống ung thư và chống oxy hóa. Dầu cũng là một nguồn phong phú của lignans trong chế độ ăn uống, trong đó người ta đã tìm thấy được cách để giảm nguy cơ ung thư vú.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Cải thiện sức khỏe đường ruột
Cải thiện làn da
ALA thấp có liên quan đến các vấn đề về da và vì dầu hạt lanh có nhiều ALA, nó có thể hỗ trợ sức khỏe của da. Nghiên cứu cho thấy dầu hạt lanh có thể giúp giảm viêm tế bào da và thúc đẩy tái tạo da.
Hỗ trợ giảm cân
Giảm triệu chứng mãn kinh
Điều trị viêm da dị ứng
Dầu hạt lanh cũng có thể có lợi ích cho da và tóc, chẳng hạn như giảm một số triệu chứng viêm da dị ứng. Viêm da dị ứng là một loại bệnh chàm, là một tình trạng lâu dài gây ra da đỏ và ngứa.
Một nghiên cứu đã xem xét ảnh hưởng của việc tiêu thụ dầu hạt lanh đối với những con chuột bị viêm da. Sau 3 tuần, những con chuột đã giảm các triệu chứng viêm da, như đỏ, sưng và ngứa.
Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Dầu hạt lanh cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Một tổng quan hệ thống năm 2015 đã phân tích các nghiên cứu để xác định tác dụng của dầu hạt lanh ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Một nghiên cứu liên quan đến 25 người bị tiền tiểu đường. Những người tham gia này là phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh hoặc đàn ông thừa cân. Họ tiêu thụ 13 gram (g) hoặc 26 g hạt lanh mỗi ngày trong 12 tuần.
Sau 12 tuần, những người tiêu thụ 13 g hạt lanh đã giảm lượng đường trong máu. Những người ăn hạt lanh liều cao hơn không trải qua bất kỳ thay đổi nào.
Các nhà nghiên cứu không chắc chắn tại sao nhóm liều cao không có bất kỳ thay đổi nào. Trong khi dầu hạt lanh có thể có tác động tích cực ở những người bị tiền tiểu đường, các nghiên cứu lớn hơn và toàn diện hơn là cần thiết để đưa ra kết luận chắc chắn.
Giảm rối loạn chức năng buồng trứng
Ở phụ nữ có kinh nguyệt, tiêu thụ hạt lanh thường xuyên được chứng minh là có tác dụng ức chế sự thay đổi chu kỳ và giảm rối loạn chức năng buồng trứng
Giảm khô mắt
Tiêu thụ hạt lanh có thể làm giảm hội chứng khô mắt. Ngoài ra, các axit béo omega-3 có thể làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng, một bệnh về mắt do các dây thần kinh bị tổn thương trong mắt.
Tác dụng phụ có thể xảy ra
Dầu hạt lanh thường an toàn cho hầu hết người lớn khi uống bằng miệng một cách chính xác và trong thời gian ngắn. Liều lớn có thể gây tiêu chảy và phân lỏng cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng
Đã có một số nghiên cứu, chẳng hạn như nghiên cứu năm 2010 này, cho thấy ALA có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt hoặc thúc đẩy tăng trưởng khối u. Tuy nhiên, phần lớn nghiên cứu này là đầu cơ và nghiên cứu khác cho thấy hạt lanh thực sự có thể có lợi cho sức khỏe tuyến tiền liệt của nam giới.
Nghiên cứu bổ sung cho thấy ALA từ thực phẩm có nguồn gốc động vật chứa nhiều chất béo bão hòa có thể liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt và thậm chí sau đó, ALA có thể không phải là thủ phạm và các chất khác trong những thực phẩm này có thể thúc đẩy tăng trưởng khối u. Bất cứ ai quan tâm đến tác dụng của dầu hạt lanh đối với tuyến tiền liệt của họ nên gửi câu hỏi của họ cho bác sĩ trước khi thêm dầu hạt lanh vào chế độ ăn uống của họ.
Bất cứ ai sử dụng dầu hạt lanh trên da và tóc nên lưu ý rằng không có đủ bằng chứng về sự an toàn của dầu hạt lanh khi bôi tại chỗ. Tuy nhiên, một nghiên cứu nhỏ về gel dầu hạt lanh tại chỗ cho thấy nó an toàn và hiệu quả đối với hội chứng ống cổ tay.
Những người không nên sử dụng dầu hạt lanh bao gồm:
- Phụ nữ mang thai: Nó có thể gây ra tác dụng phụ đối với thai kỳ, bao gồm tăng nguy cơ sinh non.
- Trẻ em: Chưa có đủ bằng chứng về sự an toàn của dầu hạt lanh khi trẻ em dùng, mặc dù trẻ em có thể tiêu thụ một lượng nhỏ hạt lanh.
- Bà mẹ cho con bú: Không có đủ thông tin đáng tin cậy về sự an toàn của dầu hạt lanh đối với phụ nữ đang cho con bú.
- Người bị rối loạn chảy máu: Dầu hạt lanh có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, vì vậy bất cứ ai bị rối loạn chảy máu nên nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng dầu hạt lanh trong thực phẩm, dưới dạng bổ sung hoặc điều trị tại chỗ.
- Phẫu thuật: Không nên sử dụng dầu hạt lanh trước khi phẫu thuật và nên dừng lại ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật và sau phẫu thuật để tránh nguy cơ chảy máu.
- Những người dùng thuốc đông máu: Dùng dầu hạt lanh với các loại thuốc làm chậm quá trình đông máu (ví dụ như aspirin, diclofenac, warfarin, v.v.) có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và bầm tím
Liều lượng bổ sung
Dầu hạt lanh có sẵn ở dạng viên nang hoặc trong chai. Liều lượng dầu hạt lanh sẽ khác nhau tùy thuộc vào sản phẩm, nhưng nên dùng 1-3 gram dầu hạt lanh mỗi ngày. Nếu bạn đang dùng quá nhiều dầu hạt lanh, bạn có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa, như tiêu chảy. Nếu gặp phải tác dụng phụ không mong muốn, hãy giảm liều lại.
Nếu bạn đang dùng dầu hạt lanh dưới dạng chất bổ sung trong khi dùng thuốc hoặc các chất bổ sung khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các tương tác có thể có.
Có thể bổ sung dầu cá và dầu hạt lanh cùng lúc không? Mình khuyên bạn không nên dùng cả dầu cá và dầu hạt lanh bởi vì nó có thể có liên quan đến tác dụng phụ tiêu cực. Nếu bạn không ăn chay thì sử dụng dầu cá sẽ tăng nồng độ DHA và EPA hơn. EPA và DHA trong dầu cá làm cho tiểu cầu khó có thể dính vào nhau và hình thành cục máu đông, điều này làm giảm nguy cơ tim mạch.
Nếu bạn muốn tăng nồng độ DHA và EPA, hãy thêm dầu hạt lanh vào thực phẩm sau khi chúng được nấu xong. Sử dụng dầu hạt lanh với các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng là cách tốt nhất để đảm bảo rằng bạn đang nhận được tất cả những lợi ích tuyệt vời của dầu hạt lanh.
Liều lượng và chế phẩm
Không có liều lượng tiêu chuẩn cho dầu hạt lanh. Nó có sẵn như là một loại dầu được sử dụng trong chế biến thực phẩm và bổ sung nắp gel. Liều lượng khuyến cáo khác nhau dựa trên nhà sản xuất. Tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định xem một bổ sung dầu hạt lanh là phù hợp với bạn.
Dầu hạt lanh có thể được sử dụng như một loại dầu salad, trong nước sốt lạnh, và thêm vào nước trái cây hoặc sinh tố. Tuy nhiên dầu không nên sử dụng trong các công thức nấu ăn cần làm nóng, chẳng hạn như món xào hoặc nướng. Khi tiếp xúc với nhiệt, nó có thể tạo thành các hóa chất độc hại.
Xem thêm: Dầu dừa và những tác dụng bạn nên biết
Cách sử dụng dầu hạt lanh
Dầu hạt lanh rất nhạy cảm với ánh sáng và nhiệt, vì vậy tốt nhất bạn nên mua nó trong một chai thủy tinh mờ hoặc tối để bảo vệ nó khỏi ánh sáng và lưu trữ trong một nơi tối, mát mẻ.
Hương vị của dầu hạt lanh là nhẹ. Mọi người có thể uống một thìa thẳng hoặc kết hợp nó vào nước chấm và nước sốt.
Mọi người cũng có thể sử dụng dầu hạt lanh thay vì các loại dầu hoặc bơ khác để nấu ăn. Dầu hạt lanh rất nhạy cảm với nhiệt, vì vậy nấu ăn với nó sẽ thay đổi các đặc tính dinh dưỡng.
Đối với những người không muốn thêm dầu hạt lanh vào thực phẩm, nó cũng có sẵn ở dạng viên nang như một chất bổ sung.
Chú ý
Bạn nên tìm kiếm dầu ép lạnh được đóng gói trong một chai đục để bảo vệ nó khỏi ánh sáng. Một số loại dầu hạt lanh có thêm chất chống oxy hóa được thêm vào để làm cho nó ổn định, có nghĩa là nó không cần phải được làm lạnh cho đến khi mở. Nếu không, hãy tìm dầu hạt lanh trong phần đông lạnh của cửa hàng thực phẩm sức khỏe của bạn. Sau khi mở, tất cả dầu hạt lanh nên được làm lạnh.
Dầu hạt lanh tươi có mùi thơm hạt dẻ nhẹ gợi nhớ đến hạt hướng dương hoặc hạt vừng và có vị giòn và hạt dẻ nhẹ. Dầu nên trong, hương vị vàng. Một số loại dầu, được gọi là dầu lignan cao, có chứa hạt lanh hạt lanh và có thể có bụi bẩn hoặc sạn trong đó, điều này là bình thường.
Dầu có màu đục, có mùi tanh hoặc giống như dầu chiên, hoặc có vị đắng hoặc bị cháy, bị ôi và không nên sử dụng. Nếu nó có mùi hôi hoặc quá hạn sử dụng, hãy vứt nó đi.
